Thánh địa Mỹ Sơn với hơn 70 ngôi đền đài Chăm Pa thuộc tỉnh Quảng Nam là di tích quốc gia vô cùng quan trọng, được ghi nhận là di sản văn hóa thế giới. Đây là địa điểm du lịch nổi tiếng, hấp dẫn thu hút đông khách du lịch trong và quốc tế đến khám phá.
Tìm hiểu về thánh địa Mỹ Sơn – Di tích nổi tiếng tại Việt Nam
Thánh địa Mỹ Sơn là một quần thể kiến trúc gồm hơn 70 ngôi đền đài Chăm Pa nằm ở tỉnh Quảng Nam. Nó đã từng bị lãng quên trong một thời gian dài sau đó được phát hiện và công nhận là di sản thế giới. Đây là nơi chứng kiến duy nhất còn sót lại cho nền văn minh châu Á cổ đại đã bị biến mất. Di tích Mỹ Sơn được phát hiện và năm 1885 do một đội quân Pháp.
Năm 1898 – 1899, hai nhà nghiên cứu L.de Lajonquière và L.Finot của Viễn thông Pháp cùng nhà kiến trúc sư, khảo cổ học tên H. Parmentier đến Mỹ Sơn nghiên cứu văn bia cũng như nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc Chăm Pa. Đến năm 1903-1904, những tài liệu cơ bản về nghệ thuật kiến trúc và các bia ký ở Mỹ Sơn được công bố bởi L.Finot. Tại đây cũng từng là nơi được dùng để tổ chức lễ cúng tế cũng như là khu vực lăng mộ dành cho các vua quan, hoàng tộc từ các vương triều cổ xưa.
Vị trí tọa lạc của thánh địa Mỹ Sơn
Đây là quần thể di tích các ngôi đền đài Chăm Pa, thuộc xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên của tỉnh Quảng Nam, cách thành phố Hội An khoảng 45km về phía Tây, cách Trà Kiệu khoảng 20km về phía Tây, cách thành phố Đà Nẵng khoảng 68km về phía Tây Nam và cách cố đô Huế tầm 145km về phía Nam. Thánh địa nằm trong một thung lũng rộng chừng 2km, được bao quanh bởi đồi núi trùng điệp.
Có ý nghĩa lịch sử quan trọng
Thánh địa Mỹ Sơn được tạo bởi sức lao động và trí óc của con người từ những năm thế kỷ IV, do vua Bhadravarman cai quản, được hoàn thành vào khoảng cuối thế kỷ XIII – đầu thế kỷ XIV dưới sự dẫn dắt của vua Jaya Simhavarman III. Nơi đây bao gồm khoảng 70 ngôi đền đài thể hiện cho các cột mốc giai đoạn lịch sử của vương triều cổ đại Chăm Pa. Nó được xây dựng nhằm mục đích dùng để cúng bái các vị thần linh Linga và Shiva. Chính vì thế, tại đây nổi bật các các kiến trúc Chăm-pa cổ như các bia đá. tượng thần Siva, linh vật,…
Sau này, do các cuộc xâm chiếm, mở rộng lãnh thổ của Vương quốc Cổ đại – Đại Việt, những ngôi đền ở đây đã dần bị bỏ quên; và cho đến tận năm 1889, một đoàn người Pháp đã khám phá ra trong một lần đi thám hiểm tại Việt Nam. Trải qua thăng trầm của lịch sử, dưới các tác động của chiến tranh, quần thể chỉ còn lại 32 công trình bằng gần một nửa so với ban đầu vào năm 1975 và chỉ có 20 công trình là còn nguyên vẹn như ban đầu.
Trải qua thời gian lịch sử đầy biến động, thánh địa Mỹ Sơn là khu di tích có giá trị về mặt nghệ thuật và văn hóa; là sản phẩm từ trí tuệ của các thế hệ đi trước. Vào ngày 01/12/1999, nơi đây đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới, là niềm tự hào của dân tộc ta. Và thánh địa cũng là một trong 23 di tích quốc gia đặc biệt quan trọng ở Việt Nam.
Giải thích vì sao được gọi là thánh địa Mỹ Sơn
Mỹ Sơn vốn là tên gọi của một làng thuộc xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên của tỉnh Quảng Nam; nơi vốn có Thánh địa tôn giáo vô cùng linh thiêng của vương quốc cổ Champa bị ảnh hưởng Ấn Độ giáo, từ tinh thần đến các hoạt động tổ chức xã hội theo tôn giáo.
Từ khi khai quốc, hững bức tượng và đền thờ được xây dựng lên rất sớm với mục đích cầu nguyện cho sự bình an và thịnh vượng cho quốc gia. Đây cũng là lý do để hình thành nên thánh địa tôn giáo Mỹ Sơn, với nhiều đền, tháp mà Shiva là vị thần được sùng bái tôn kính nhất.
Điểm du lịch độc đáo, hấp dẫn
Thánh địa Mỹ Sơn được xây dựng bằng gạch đá trong suốt thời gian dài từ thế kỷ thứ VII đến thế kỷ XIII với hơn 70 ngôi đền tháp. Mỗi giai đoạn lịch sử đều có những dấu ấn riêng, chính vì thế đền tháp tôn thờ những vị thần, vị vua khác nhau. Các ngôi đền, tháp này được xây dựng trên một mặt bằng tứ giác, chia làm 3 phần chính là đế tháp, thân tháp và đỉnh tháp biểu tượng cho những ý nghĩa nhất định. Thánh địa được chia làm 3 khu vực cụ thể:
- Khu vực A: Đây là điểm đến đầu tiên, du khách có thể quan sát bao quát hết các khu vực khác của thánh địa. Các di tích ở đây chủ yếu là các đền tháp đang trùng tu.
- Khu vực B: Là khu vực đồi phía Tây có 1 tháp chính và 3 tháp phụ.
- Khu vực C: Là khu vực đồi phía Nam, nổi bật và đặc sắc nhất của thánh địa với nhiều bia ký, phù điêu, đền tháp cũng như các tác phẩm điêu khắc đa dạng, độc đáo.
Nét độc đáo, đặc sắc của thánh địa Mỹ Sơn
Kiến trúc thánh địa Mỹ Sơn độc đáo, đặc sắc, tinh xảo, mang đậm dấu ấn được chia làm 6 loại nổi bật: Phong cách cổ, Mỹ Sơn, Hòa Lai, Đồng Dương, Ponagar và phong cách người dân Bình Định. Ở đây gồm nhiều tượng khắc bằng đá, tượng khắc các vũ nữ đang múa, tượng thần Siva. Do sự tàn phá của chiến tranh mà nơi đây không còn được nguyên vẹn như ban đầu nhưng vẫn là nơi rất thu hút khách du lịch.
Bao quát toàn cảnh
Các ngôi đền tháp tại đây được chạm khắc tinh xảo, tỉ mỉ, cầu kỳ với nhiều dòng chữ bằng tiếng Phạn và tiếng Chăm. Di tích này nằm giữa lòng thung lũng, được bao bọc xung quanh bởi núi đồi và cây cối. Ấn tượng khiến thánh địa Mỹ Sơn nổi tiếng là các nguyên liệu gạch đá dùng để xây dựng các tòa tháp cổ. Gạch được nung và cắt khối, khéo léo xếp chồng lên mà không hề sử dụng bất kỳ chất kết dính nào. Dù trải qua nhiều thế kỷ, nơi đây vẫn không bị phong hóa, chỉ bị nứt một phần nhỏ.
Con đường cổ rộng 8m độc đáo
Con đường này được phát hiện bởi chuyên gia người Ấn Độ đang trong quá trình trùng tu và phục chế các ngọn tháp trung tâm của thánh địa. Nó có chiều rộng lên tới 8m, với 2 bờ tường song song và sâu 1m.
Theo các nghiên cứu, đây là con đường dẫn tới vùng trung tâm của thánh địa, nơi có tòa tháp cổng lớn được dùng để làm lễ cúng tế mà chỉ dành cho vua chúa, hoàng tộc, cùng các quan thần của Chăm Pa cổ đại mới được phép đi vào. Hai bờ tường được chạm khắc khéo léo, tinh tế, làm tăng thêm các giá trị lịch sử lâu đời của thánh địa mang lại.
Điệu múa Apsara mê hoặc, quyến rũ
Điệu múa Apsara bắt nguồn từ các tượng đá sa thạch điêu khắc Apsara. Đây là điệu múa uyển chuyển, mượt mà với tựa đề “Linh hồn của đá” nhằm tôn vinh, đề cao lên những đường cong thanh thoát của phái đẹp.
Nó được dùng để biểu diễn trong các hoạt động nghệ thuật quan trọng của tỉnh Quảng Nam và phục vụ cho khách du lịch tới thăm thánh địa Mỹ Sơn. Những cô gái trong trang phục lấp lánh cùng tiếng trống Paranưng, tiếng khèn Saranai sẽ làm cho du khách thêm phần say đắm.
Lễ hội Katê tại thánh địa Mỹ Sơn
Lễ hội Katê là một lễ hội quan trọng, truyền thống được tổ chức vào tháng 7 hàng năm của người Chăm. Lễ hội với nhiều hoạt động như nghi lễ cúng cầu an, rước nước, kiệu rước lễ phục và Katê,… cùng các tiết mục biểu diễn văn nghệ đặc sắc kết vô cùng hấp dẫn và sôi động.
Món ăn đặc sản, độc đáo ở thánh địa Mỹ Sơn
Mì Phú Chiêm
Sợi mì Phú Chiêm dẻo dai được làm từ giống gạo ngon nhất trồng trên bờ sông Thu Bồn. Món ăn kết hợp với thịt ba chỉ, tôm nõn ăn kèm với rau sống tạo nên hương vị hấp dẫn, độc đáo.
Bánh xèo
Bánh xèo là món ăn vặt vô cùng nổi tiếng được mọi du khách yêu thích. Vỏ bánh làm từ bột gạo và bột nghệ có màu vàng. Bánh được tráng mỏng để có độ giòn khi ăn. Nhân bánh bên trong gồm các loại như tôm, giá đỗ, thịt, hành,… tạo nên vị béo, mặn, ngọt, không gây ngán. Bánh được chấm với nước chấm chua ngọt và ăn kèm với các loại rau sống như rau mùi, xà lách,…
Bê thui Cầu Mống
Món bê thui Cầu Mống là một món ăn ngon nổi tiếng bạn nên thử khi đến thánh địa Mỹ Sơn. Thịt bê được chọn từ những con bê non ăn cỏ, nặng khoảng 30kg đổ xuống, được thui trên bếp than hồng để giữ được độ ngọt và độ dai giòn. Sau đó thái lát mỏng và ăn kèm rau sống, nước chấm. Nước chấm là yếu tố quan trọng tạo nên độ thơm ngon cho món ăn, chúng được làm từ chanh, tỏi, mè rang, ớt cùng loại nước mắm hảo hạng tạo lên hương vị đặc sắc.
Bánh tổ thơm ngon
Đây là loại bánh đặc sản được làm từ bột nếp hảo hạng và đường bát. Bánh dẻo thơm mùi gạo nếp và vị ngọt thanh từ đường. Món được ăn trong các dịp Tết của người dân Quảng Nam, có thể ăn trực tiếp với nước chấm hay chiên lên ăn cũng rất đậm đà.
Chia sẻ kinh nghiệm du lịch thánh địa Mỹ Sơn
Cung đường di chuyển
Đi từ Đà Nẵng
Cung đường không quá dài nên bạn có thể sử dụng xe bus hay các phương tiện cá nhân để di chuyển. Nếu đi xe bus thì bạn đi tuyến 06 Đà Nẵng – Mỹ Sơn, có thời gian hoạt động từ 5h30 sáng – 17h chiều và cứ 30 phút lại có một chuyến, với giá vé từ 8.000 – 30.000 đồng.
Còn nếu đi xe máy, ô tô, bạn có thể đi theo quốc lộ 1 khoảng 39km tới thị trấn Nam Phước, rồi đi về hướng Tây khoảng 9km nữa là tới Trà Kiệu, di chuyển thêm 12km tới ngã 3 rẽ tay trái, đi theo bảng hướng dẫn tầm 9km là tới Mỹ Sơn. Đi thêm 5 phút đường núi, và đi bộ men theo con đường đá bạn sẽ tới được khu vực thánh địa.
Đi từ Hội An
Bạn đi theo đường Hùng Vương thẳng trên quốc lộ 1A mất tầm 2 tiếng là sẽ tới Mỹ Sơn. Dịch vụ thuê xe máy chỉ 150.000 – 200.000 đồng/ngày và bạn lưu ý nên đổ đầy xăng nhé.
Thời điểm du lịch
Quảng Nam có 2 mùa rõ rệt là mùa mưa (tháng 9 đến tháng 12) và mùa khô (tháng 2 đến tháng 8). Bạn nên đi tham quan vào mùa khô sẽ thích hợp nhất từ tháng 2 tới tháng 4. Thời tiết sẽ mát mẻ và nắng không gắt, dễ chịu. Đi vào mùa cao điểm, bạn hãy đặt vé trước để chủ động, tránh tình trang hết vé.
Kết luận
Với những thông tin hữu ích về thánh địa Mỹ Sơn và các kinh nghiệm được chia sẻ trên, chắc rằng bạn sẽ có được hành trình khám phá, du lịch ý nghĩa tại quần thể di sản văn hóa độc đáo, ý nghĩa này.
